
Reprezentacja przed Sądem przez osobę sprawującą zarząd majątkiem lub interesami strony bądź pozostającą ze stroną w stałym stosunku zlecenia.
Reprezentacja przed Sądem przez osobę sprawującą zarząd majątkiem lub interesami strony bądź pozostającą ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia.
Adwokat Piotr Bańczyk przestrzega przed nadużywaniem normy zawartej w art. 87 § 1 k.p.c. w celu zatrudniania nieprofesjonalnych pełnomocników zwłaszcza do prowadzenia konkretnej sprawy. Takie działanie może doprowadzić do nieważności całego postępowania poprzez naruszenia art. 379 pkt 2 k.p.c.
W doktrynie i orzecznictwie od lat występuje ugruntowany pogląd, że osobą sprawującą zarząd majątku lub interesów jest tylko taka osoba, która funkcje swoje pełni stale, a nie tylko przejściowo lub dorywczo, ale nawet pomimo braku wątpliwości w tej sferze nadal praktykowane są powszechnie procedery zatrudniania prawników bez uprawnień do występowania przed sądem bądź innych podmiotów zajmujących się szeroko pojętym doradztwem czy prowadzeniem spraw.
Sąd Najwyższy w uzasadnieniu uchwały z dnia 25 lipca 1978 r. III CZP 43/78 wskazał na możliwość udzielenia pełnomocnictwa procesowego na podstawie art. 87 § 1 k.p.c. osobie pozostającej ze stroną w określonym stosunku prawnym w sferze praw majątkowych, a więc sprawującej zarząd majątku lub interesów strony. Możliwość ta została ograniczona przedmiotowo tylko do spraw dotyczących majątku lub interesów powierzonych zarządcy, zakreślając tym samym zakres działania takiego pełnomocnictwa. Kontynuacja tego stanowiska pojawiła się w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 21 maja 1991 r. III CZP 41/91, gdzie doprecyzowano powyższą myśl i stwierdzono, że „nie może być pełnomocnikiem procesowym osoba, której strona powierzyła zarząd majątku lub interesów jedynie w celu dochodzenia określonego roszczenia”.
Sąd Najwyższy w orzeczeniu z dnia 30 sierpnia 1971 r. III CRN 118/71 także przyjął, że w rozumieniu art. 87 § 1 k.p.c. zarząd nie musi rozciągać się na cały majątek strony. Wystarczy, że odnosi się on do części tego majątku, jeżeli przedmiot sporu wchodzi w zakres majątku objętego zarządem. Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 23 września 1963 r. III CO 42/63 przyjął też, że osoba prawna sprawująca zarząd majątku lub interesów strony może być jej pełnomocnikiem procesowym.
W jednym natomiast z najnowszych orzeczeń Sądu Najwyższego z dnia 22 października 2015 r. IV CZ 40/15 dotyczącym tej problematyki prawnej podkreśla się istotę unormowania zawartego w art. 87 § 1 k.p.c., stanowiącą ustawowy wyjątek od ustawowej zasady profesjonalnego zastępstwa procesowego i w konsekwencji usiłowanie zapewnienia rzeczywistego związku między sprawowaniem zarządu i pełnomocnictwem. Według powyższego postanowienia zarząd majątkiem lub interesami musi być, zatem trwały i rzeczywisty. Jeżeli został on powierzony przez stronę jedynie w celu dochodzenia skonkretyzowanych roszczeń, dopuszczenie do udziału w postępowaniu nie jest możliwe. Przez sprawowanie zarządu majątkiem lub interesami strony należy rozumieć stałe sprawowanie zarządu odnoszące się do jakiegokolwiek majątku lub interesu strony, jeżeli przedmiot sporu wchodzi w zakres tego zarządu. Ciężar wykazania, że oprócz podejmowania czynności procesowych w imieniu mocodawcy, zarządca sprawuje także inne funkcje dotyczące spraw zarządu spoczywa na tym podmiocie.
Adwokat Piotr Bańczyk podkreśla, że zgodnie przyjmuje się w piśmiennictwie i orzecznictwie, iż pełnomocnictwo procesowe wynikające z faktu sprawowania zarządu nad majątkiem osoby reprezentowanej ma charakter wyjątkowy, wtórny wobec podejmowanych czynności zarządu. Z istoty swojej zarząd majątku lub interesów, w rozumieniu art. 87 § 1 k.p.c., polega na odnoszących się do nich czynnościach zachowawczych i czynnościach rozporządzających, a nie może ograniczyć się jedynie do prowadzenia sprawy sądowej, tj. sprowadzać się jedynie do zastępstwa w procesie w konkretnej sprawie.
Pełnomocnictwo procesowe dla osoby sprawującej zarząd majątku lub interesów strony jest, zatem czymś wtórnym do stosunku podstawowego, jakim jest właśnie sprawowanie wymienionego zarządu, tak więc nie wykazanie na czym poza prowadzeniem postępowania sądowego, polegały zarządcze czynności pełnomocnika powoduje nie wypełnienie wymogów określonych w art. 87 § 1 k.p.c. i tym samym niemożność występowania w sprawie jako pełnomocnik procesowy.
W interesie zarządcy, występującego jako pełnomocnik, jest więc wykazanie, że obok zastępstwa sądowego sprawuje on także inne funkcje dotyczące konkretnych spraw zarządu. W przeciwnym razie nie można uznać go za mającego kwalifikacje do powołania na pełnomocnika procesowego. Odmienna wykładnia przekreślałaby sens i cel art. 87 § 1 k.p.c., w części dotyczącej osób sprawujących zarząd majątku lub interesów strony bądź pozostających z nią w stałym stosunku zlecenia i prowadziłaby do obejścia przepisów o adwokaturze.
Przygotował: aplikant adwokacki Paweł Dratwa
Sprawdził i zatwierdził: Adwokat Piotr Bańczyk
Kancelaria Adwokacka
Adwokat Piotr Bańczyk w Katowicach
Artykułów | Komentarzy | Odwiedzin |
![]() |
![]() |
![]() |
134 | 0 | 15381 |

Kancelaria Adwokacka
Adwokat Piotr Bańczyk
ul. Dyrekcyjna 10/2
40-013 Katowice
Kancelaria jest czynna od poniedziałku do piątku
w godzinach od 9:00 do 17:00
tel/fax (032) 255-17-83
tel (032) 209-09-71
mail: adwokat@kancelaria-banczyk.com.pl
www.piotrbanczyk.pl